Lumi Mat Ndotja

Lumi mati buron në malin e kaptinës shqipëri dhe duke përshkruar një lugin me zgjerime e gryka mbi të cilat gjenden hidrocentralet hidrocentrali i ulzes dhe hidrocentrali i shkopetit derdhet në detin adriatik.

Lumi mat ndotja.

Ekspertët vlerësojnë se ndotja e tyre ndodh gjatë kalimit në zonat urbane si pasojë e shkarkimeve dhe mbetjeve të ngurta që hidhen në shtratin e tyre. Ndotja shtrihet në rreth 8 kilometra vijë bregdetare. Ndotja industriale e lumit shkumbin ndodh kryesisht për shkak te aktivitetit industrial të ish kombinatit metalurgjik i cili shkakton edhe ndotjen më të madhe të tij lumi shkumbin gjatë gjithë gjatesisë se tij ka disa pika te ne të cilat derdhen ujrat e ndotura nga përdorimi i tyre në objektet industriale në qytetet elbasan librazhd peqin kavajë dhe rrogozhinë. Gjatësia e këtij lumi është 115km ndërsa prurja e ujit arrin vlerën mesatare vjetore prej 103m kub sek.

Lumi vjosa rrjedha e të cilit përshkon jugun e shqipërisë është dhe kufiri ndarës natyror midis rrethit të fierit në veri dhe rrethit të vlorës. Drinit të zi që buron në strugë. Agjencia ka matur nivelin e ndotjes edhe në lumenjtë drin mat gjanicë vjosë dhe shkumbin. Erzeni buron nga mali me gropa në një lartësi 1200 m mbi nivelin e detit 25 km në lindje të tiranë pranë shëngjergjit dhe derdhet në gjirin e lalëzit në veri të durrësit.

Tonelata mbeturina vijojnë të jenë në pemët që ndodhen në shtratin e këtij lumi. Ai është një lum i lundrueshëm pasi ai rrjedh kryesisht në zona fushore. Lumi i erzenit është një lumë në shqipërinë e mesme i gjatë 108 km dhe me prurje rreth 102 l sek. Kjo problematike ka nisur që në vitin 2016 ku tejfryerja e lumit mat jo vetëm mblodhi mbeturina të shumta por shkaktoi edhe përmbytje të banesave në fshatin myzë e xhetanit.

Mbeturina plastike përfshirë edhe ato spitalore kanace inerte etj të hedhura përgjatë lumenjve zezë lana dhe ishëm përfundojnë në adriatik. Burimet ujore në shqipëri janë të shpërndara në mënyrë hidrografike në gjashtë 6 basene ujore të cilat rrjedhin të gjitha në drejtimin perëndimor ose veriperëndimor në të gjithë vendin dhe që kanë sistemet e tyre kryesore nga veriu në jug si vijon. Lumenjtë drini dhe buna lumi mat lumenjtë ishëm dhe erzen lumi shkumbin lumi seman dhe lumi vjosë. Drini formohet afër qytetit të kukësit me bashkimin e dy degëve kryesore të tij.

Drinit të bardhë që buron afër pejës kosovë në radavc përshkon rrafshin e dukagjinit dhe derdhet në liqenin e fierzës i matur si degë kryesore ai është 160 km gjithësesi bashkë me degën më të gjatë të tij lumi arrin një gjatësi prej 335 km. Ai eshte nje lume 115 km i gjate dhe shtrihet ne pjesen verilindore e me pas drejt perendimit per tu derdhur ne detin adriatik prane patokut. Plehrat dhe mbeturinat sillen nga lumi ishëm në deltën e tij në detin adriatik pranë kepit të rodonit. Fanin e madh dhe fanin e vogel.

Rrjedha e sipërme e lumit në greqi kalon shpesh herë midis zonave malore me pyje. Pellgu i lumit erzen është 760 km2 përshkrimi.